Παγκρεατικός καρκίνος

Επιδημιολογια

Τα τελευταία χρόνια, η συχνότητα του καρκίνου του παγκρέατος (ΠΚ) έχει αυξηθεί. Εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες και σε προχωρημένες ηλικίες (40-85 ετών) και έχει επιθετική πορεία. Αντιπροσωπεύει περίπου το 2% όλων των καρκίνων και σχετίζεται με το 5% των θανάτων που σχετίζονται με καρκίνο. Η έγκαιρη διάγνωση είναι δύσκολη, και έχει γίνει ένας από τους πιο θανατηφόρους κακοήθεις όγκους. Το 90% των περιπτώσεων είναι αδενοκαρκινώματα. Το 10% των ασθενών έχουν οικογενειακή διάθεση.

Οι περισσότεροι ασθενείς τελικά υποτροπιάζουν, ακόμη και μετά από μια πιθανή ριζική θεραπεία. Το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης των ασθενών είναι μόνο 2%-9%. Το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος των πόρων (PDAC) είναι το πιο κοινό μεταξύ των ασθενών με ΠΚ. Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου για ΠΚ, συμπεριλαμβανομένου του οικογενειακού ιστορικού, της παγκρεατίτιδας και του διαβήτη. Ωστόσο, επί του παρόντος, δεν υπάρχουν πρότυπα προγράμματα στον κόσμο για τον έλεγχο ασθενών με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης ΠΚ.

Συμπτωματολογια

Οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν εμφανή συμπτώματα κατά την ανάπτυξη της νόσου.
Κατά την εμφάνιση της νόσου, τα κυριότερα συμπτώματα είναι:

Πόνος στο επιγάστριο

(70-80% των ασθενών) που μπορεί να ακτινοβολεί στα πλάγια και στην πλάτη

Ίκτερος

(κιτρίνισμα)

Πόνος

'Ελλειψη όρεξης

Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Κατάθλιψη

Μερικές φορές διάρροια/στεατόρροια

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Όταν τίθεται η υποψία του παγκρεατικού καρκίνου ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε μια σειρά εξετάσεων για την επιβεβαίωση της παθολογίας του:

Αιματολογικές εξετάσεις

που μεταξύ των άλλων περιλαμβάνουν και τους καρκινικούς δείκτες CEA & Ca 19-9

Πολυτομική αξονική τομογραφία παγκρέατος (MD-CT)

είναι μια τριφασική αξονική τομογραφία κοιλίας και αποτελεί την εξέταση εκλογής τόσο για την διάγνωση όσο και για την εξαιρεσιμότητα και την σταδιοποίηση.

Μαγνητική τομογραφίας (ΜRΙ)

αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο διάγνωσης και σταδιοποίησης. Μάλιστα από μελέτες φαίνεται πως η σταδιοποίηση με MRI είναι απολύτως συμβατή με την χειρουργική σταδιοποίηση.

Ενδοσκοπικός υπέρηχος (EUS)

αποτελεί ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο τόσο για την σταδιοποίηση όσο και για την λήψη βιοψιών. Η βιοψία χρειάζεται σε περιπτώσεις: μη εξαιρεσιμότητας (πριν χημειοακτινοθεραπεία) και αβεβαιότητας της διάγνωσης (αυτοάνοση ή χρόνια παγκρεατίτιδα). Εξαιρετικά σημαντική εξέταση αποτελεί ο ενδοσκοπικός υπέρηχος (EUS). Αρκετές αναφορές στη βιβλιογραφία έχουν δείξει ότι είναι ανώτερη από την τριφασική αξονική για την διάγνωση του ΠΚ και από την ενδοσκοπική παλίνδρομη χολάγγειο-παγκρεατογραφία (ERCP) που αποτελεί μια άλλη διαγνωστική προσέγγιση.

Ενδοσκοπική ERCP

αποτελεί μια ενδοσκοπική μέθοδος με την οποία γίνεται διάνοιξη του αποφραγμένου χοληδόχου πόρου με την τοποθέτηση ειδικών ενδοαυλικών ναρθήκων (stents) καθώς και λήψη βιοψιών.

ΡΕΤ scan

Το ΡΕΤ scan χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την έκταση της νόσου, ή για το πόσο ανταποκρίνεται η νόσος στην χημειοθεραπεία, ή τέλος στο να προσδιορίσει αν ο ΠΚ έχει υποτροπιάσει ή όχι.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η παραδοσιακή θεραπεία του παγκρεατικού καρκίνου περιλαμβάνει την χειρουργική αντιμετώπιση, την χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία και την περιοχική-εστιακή θεραπεία.
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα για τη στοχευμένη θεραπεία, την ανοσοθεραπεία και τη βιολογική θεραπεία έχει γίνει ολοένα και εντονότερη. Αυτές οι θεραπείες μπορούν να συνδυαστούν με τις παραδοσιακές μεθόδους για την αντιμετώπιση του ΠΚ.

1. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την:
1. ολική παγκρεατεκτομή
2. περιφερική παγκρεατεκτομή συν σπληνεκτομή
3. παγκρεατοδωδεκαδακτεκτομή( Kausch-Whipple's-PPPD)

2. ΧημειοθεραπεΙα

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται κυρίως μετεγχειρητικά. Πριν το χειρουργείο χορηγείται σε οριακά εξαιρέσιμους όγκους και φυσικά ανεγχείρητους όγκους, που μπορεί έτσι να καταστούν χειρουργήσιμοι. Μελέτες τελευταία δείχνουν αυξημένη επιβίωση και αποτελεσματικότητα ακόμη και στους αρχικά εξαιρέσιμους όγκους.

3. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ακτινοθεραπεία, αποτελεί επικουρική θεραπεία κυρίως στην υποτροπή του παγκρεατικού καρκίνου.

4. περιοχικΕς-εστιακες θεραπειες

Στις περιοχικές-εστιακές θεραπείες ανήκουν οι:

1. Η μη αναστρέψιμη ηλεκτροδιάτρηση (IRE-irreversibile electroporation) που αποτελεί μη θερμική καταστροφή
2. Η θερμική καταστροφή με χρήση ραδιοσυχνοτήτων ή μικροκυμάτων (RF-MV ablations)
3. Η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία (SBRT)

Η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών και η αύξηση της εμπειρίας σε εξειδικευμένα κέντρα μείωσαν τα ποσοστά μετεγχειρητικής θνητότητας σε λιγότερο από 3%. Στοιχεία από πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως ο συνδυασμός της προεγχειρητικής χημειοθεραπείας με ένα άρτιο χειρουργείο, έχουν αυξήσει τα ποσοστά επιβίωσης περίπου στο 40% σε ασθενείς που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο της νόσου.

Τυποι χειρουργικων επεμβασεων για τον παγκρεατικο καρκινο
PPPD - Pylorous Preserving Pancreatico-Duodenectomy
Whipple - classic Whipple
Left or Distal Pancreatectomy